Een geschenk dat niet vergeten wordt. Of ze nu op de schouwmantel staan, een bureau sieren of de bijzettafel van dat extra detail voorzien, tinnen soldaten zijn steeds een gespreksonderwerp. En de jonge geest kan salueren bij het slapengaan, als ze de nachttafel sieren.
Waar zijn ze naartoe?
Het is steeds moeilijker om traditionele tinnen soldaten te vinden. Het tin gieten is immers wat in de vergetelheid geraakt, en wordt vaak beschouwd als een verouderde, niet erg efficiënte productiewijze. Veel omslachtiger dan bijvoorbeeld het industriële centrifugaal gieten, werd het enkel in kleine schaal toegepast, en dan meestal nog in opa’s garage of een tuinhok. Met de komst van de massaproductie en plastic figuren werd het tin gieten bijna volledig weggevaagd, en daarmee ook de thuisgieterijen. Niets vervangt echter het gevoel van gewicht in je hand, het handgemaakte.
In de jaren ’70 kreeg ik van mijn grootvader mijn eerste handgemaakte tinsoldaten. Oh die kerstperiodes… Enthousiast als ik was, leerde hij me het proces in de jaren ’80, eens ik oud genoeg was. En sindsdien zijn tinnen soldaten een constante geweest.
Hoe worden ze gemaakt?
De soldaten zijn ongeveer 54mm en 40mmhoog, dit komt overeen met schaal 1/32 en 1/43. Ze worden gegoten in ‘wit metaal’, een legering van 50% tin en 50% lood. lood voor de stevigheid en gewicht, tin opdat het metaal bewerkbaarder zou zijn. Het gieten gebeurt in mallen gemaakt van gevulcaniseerd rubber, gefabriceerd door Prince August®, mallen van Schildkröt (niet meer geproduceerd) en eigen mallen. Elk onderdeel wordt apart gegoten, dus hoofd, corpus, armen, accessoires. Elk stukje wordt met de hand geschuurd, geslepen en geborsteld (met een koperborstel) vooraleer de figuur wordt samengesteld. Dit gebeurt door middel van verlijmen of solderen. Vervolgens wordt de figuur van een laag grondverf voorzien, en dan zijn de kleuren aan de beurt. Elke kleur wordt met de hand aangebracht, en elke kleurlaag droogt minimaal 8 uur. Sommige kleuren krijgen ook verschillende lagen. Als verf wordt enamelverf gebruikt, stevig en minder kwetsbaar. Wanneer het schilderen voltooid is, volgt nog een vernislaag. Het restaureren van oude figuren gebeurt ook in onze werkplaats.
Een enkele soldaat weegt afgewerkt ongeveer 40 tot 50 gram. Een cavaleriefiguur kan echter snel 240 tot 300 gram wegen.
Is het speelgoed?
Nee. Toch niet in de perceptie van hedendaags speelgoed. Oude tinfiguren die je doorgaans in de antiekwinkel vinden kan, hebben vaak verfschade of er ontbreken ledematen. Want hoewel de tin/loodlegering op zich erg stevig is, blijft een tinsoldaat vaak fragiel. Zo is het geen goed idee om een vaandrig vast te nemen met de vlag, of een zware cavaleriefiguur aan de sabel uit de doos te tillen. Probeer tinsoldaten steeds bij de torso vast te nemen, of in het geval van een paard, aan de achterkant van het dier. Het laten vallen van een tinsoldaat kan schade veroorzaken.
Denk eraan dat de soldaten lood bevatten. Dit betekent dat ze niet verkocht mogen worden aan personen onder de 14 jaar.
